Wat is een ‘mercy sale’? Dat is de reden dat colportage goed werkt. Het is veel lastiger nee te zeggen als iemand voor je staat. Je kent het wel, je gaat per ongeluk een keer naar een dichtersavond, er blijken vijf mensen aanwezig, en de dichter in kwestie staat er zijn bundels te verkopen. Ik ken een persoon die landelijk elk festivalletje afreist om daar met een kraampje zijn eigen werk te slijten. En daarna schept hij op over zijn populariteit – bon, maar dat is toch een manier om vals te spelen: je kunt slechts van populariteit spreken als elke dichter met een kraampje alle festivals afreist en jij dan een stuk beter verkoopt. Het is in elk geval niet zo dat mercy sales iets met liefde voor poëzie te maken hebben.

Juist verkoopcijfers zijn dus feitelijk uitermate onbetrouwbaar om te meten hoe populair iemands gedichten nu werkelijk zijn, omdat je als je dat serieus zou willen doen je het percentage mercy sales moet weten.

De klimaatafdruk in beschouwing genomen die het kost om een bundel op deze wijze aan betere verkoopcijfers te helpen – schijnpopulariteit ten koste van het klimaat – en die hele festivalcultuur, die instant vermaakcultuur die vooral tijdens mijn generatie kwam opzetten uit Amerika – de cultuur die uiteindelijk slechts de amnesia dient en niets zal overlaten voor toekomstige generaties: het is het nihilisme pur sang, en het populisme ten voeten uit.

Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat een dichtbundel tegenwoordig vooral een soort merchandise is geworden, iets wat je moet hebben om bij je optredens te verkopen. In de muziek zie je een beetje hetzelfde plaatje – muzikanten kunnen slechts door heel veel op te treden overleven, en hebben dus nauwelijks nog tijd om veel in een dure studio aan een geniale plaat te gaan werken.

Dat is een triest gegeven.

Combineer het met de door en door commerciële talentenjachtcultuur en je krijgt al helemaal een akelig plaatje, want zodra alles alleen maar over nieuwe talenten gaat (vroeger dus een munteenheid) is er geen duurzame groei als artiest meer mogelijk.

Waarom zie je tegenwoordig zo’n perfide focus op overbekende iconen? Waarom dat culturele monopolisme? Waarom duizend artikelen over Remco Campert, die dan op zijn negentigste verjaardag laat weten dat Frank Koenegracht eigenlijk een beter dichter was. Een beetje laat misschien om de schijnwerpers af te staan? Waarom liet hij dat niet eerder weten? Deze week ging het in de Volkskrant weer over de wandelstok van Remco Campert. Kleine kringetjes, kleine wereldjes, wie het open veld schuwt is misschien iets te oud geworden om nog als smaakmaker door het leven te gaan. Je zou er bijna een krant van gaan kopen, ware het niet dat je een beetje onpasselijk wordt van zulke mercy sales.